CHARAKTERYSTYKA   DZIECKA W   6 – TYM   ROKU   ŻYCIA

    W szóstym roku życia, na miejsce pogodnego, przyjaznego pięciolatka, pojawia się obrażony na cały świat egoista i zazdrośnik – - sześciolatek, który chce być zawsze najlepszy,  mieć najwięcej, być najładniejszym, najbardziej kochanym i w ogóle najwspanialszym. W swoim dążeniu do zajęcia pozycji ,,pępka świata” jest niezwykle wytrwały i nieustępliwy. Wszystko ma być tak jak on chce, i nad wszystkim pragnie mieć kontrolę. Posłuszeństwo pięciolatka znika jak sen. Sześciolatek traktuje polecenia z niechętnym ociąganiem lub wręcz opryskliwie odmawia ich wykonania, a każdą krytykę pod swoim adresem lub wyraz niezadowolenia przyjmuje jako powód do ciężkiej obrazy.

     Nie umie dzielić się ani przegrywać. Aby zawładnąć pożądanym przedmiotem, potrafi odebrać go innemu dziecku siłą albo ,,cichaczem” ukraść, twierdząc, że ,,tak sobie tylko wziął”. Aby wygrać, potrafi bezczelnie oszukiwać, aby wydawać się lepszym lub ukryć swoje niepowodzenia, potrafi kłamać i zapierać się ,,w żywe oczy”. Jest impertynencki, krnąbrny, zuchwały i pozbawiony skrupułów.

     Jednocześnie jest uroczym, otwartym na nowe doświadczenia i niezwykle wszystkiego ciekawym dzieckiem. Poznaje świat jakby od niechcenia, objawia swoje wszechstronne w tym wieku możliwości ( a to nauczy się sam czytać, a to narysuje niezwykle ,,podobny” portret mamy, a to zaśpiewa raz usłyszaną piosenkę itp.). Jeżeli wszystko układa się według jego pragnień, potrafi być czuły, wspaniałomyślny, skory do pomocy.

     Poza pewnymi trudnościami natury wychowawczej sześciolatek nie sprawia żadnych kłopotów. Śpi dobrze, chociaż wciąż trapią go lęki nocne. Nie budzi się jednak z płaczem i krzykiem, tylko przybiega wystraszony do łóżka rodziców, gdzie już bez przeszkód śpi do rana. Ma dobry apetyt (na ogół przepada za słodyczami), ale przy stole zachowuje się okropnie. Kręci się, buja na krześle, mówi z pełną buzią itd., chociaż niekiedy ,,przy gościach” potrafi zachowywać się jak należy.

     Wśród sposobów odreagowywania napięcia dominują te, które związane są z ruchem i wyzwalaniem energii. Spięte sześciolatki nieustannie wiercą się, kręcą, podskakują, siedząc kołyszą się na krześle, machają nogami, a ich ręce są w ciągłym ruchu. Robią miny i grymasy, pociągają nosem, obgryzają paznokcie, jąkają się ,,z nerwów” i zacinają. Przed wyjściem do przedszkola lub zerówki miewają nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunkę i częste oddawanie moczu.

     Wciąż rozwijająca się wyobraźnia sześciolatka zapełnia świat tajemniczymi zdarzeniami, odgłosami, przedmiotami i stworami. Powracają więc u niego lęki przed odgłosami zza ścian, szumem rur itp. Czasem boi się krakania wron, a nawet brzęczenia komara w ciemnym pokoju. Pojawia się strach przed burzą, ogniem i wodą. Wszystkie te strachy atakują dziecko z podwójną siłą, kiedy jest osamotnione. Dlatego boi się samo zasypiać w pokoju i samo zostać w mieszkaniu. Na ulicy boi się, że zgubi drogę do domu. To samo dzieje się w lesie i na otwartej przestrzeni. Kiedy rodzice (a szczególnie mama) wychodzą z domu, obawia się, że coś im się stanie i już nie wrócą. Lęka się napaści, pobicia, zranienia i widoku krwi. Jest lękliwy i najbezpieczniej czuje się w domu, przy mamie.

     W swoich stosunkach z innymi (szczególnie z rodzicami) sześciolatek nie jest łatwym partnerem. Z rodzicami rywalizuje, aspiruje do posiadania ich przywilejów (jeśli mama pije kawę to i on chce) i okazuje im skrajne nieposłuszeństwo. Potrafi powiedzieć okropne słowa typu: ,,nie chcę takiej matki”, choć za chwilę tuli się i wyznaje miłość. Podobnie postępuje z rówieśnikami. Rano kocha Kasię i tylko z nią chce się bawić, ale już w południe jej nie lubi, po południu tęskni do niej, a wieczorem życzy wszystkiego najgorszego.

     Sprawa tajemnicy narodzin powraca przez wiele lat życia dziecka, aż zostanie wyjaśniona. Powraca więc i w 6-tym roku życia. Sześciolatki bardzo interesują się ciążą. Wiedzą już najczęściej, że dzieci rozwijają się w brzuchu mamy z małego nasionka, i wiedzą, którędy ten brzuch opuszczają. Fascynuje ich pytanie: skąd się wzięło owo nasionko i jaką rolę w całej sprawie odgrywa tata. Powraca też duże zainteresowanie różnicami w budowie ciała pomiędzy płciami, a wraz z nimi pokazywanie siebie nago, zabawy w ,,lekarza”, chichoty i komentarze na widok nagości dorosłych w telewizji i prasie.

RADY DLA RODZICÓW

1.U niektórych dzieci pod koniec 6. roku życia może powrócić popuszczanie moczu, a nawet moczenie się. Jest ono swego rodzaju protestem przeciwko kończeniu się przywilejów wczesnego dzieciństwa i rysującym się w perspektywie obowiązkom wieku szkolnego (do innych objawów należy np. żądanie smoczka i butelki, powrót do ,,dziecinnego” sposobu mówienia). Dla rodziców te symptomy, niemal u progu szkoły, są bardzo niepokojące. Tymczasem są one najzupełniej normalne u dziecka, któremu z trudem przychodzi rozstać się ze statusem malca i którego jedynym dotychczasowym obowiązkiem było bawić się i być zdrowym. Wystarczy trochę poczekać, żeby cała sprawa ostatecznie się skończyła.

2.Lękliwe i przewrażliwione sześciolatki miewają nieraz ,,strachy” zaskakujące i absurdalne. Boją się np. płaszczy wiszących na wieszaku, uchylonych drzwi itp. Ich źródeł nie sposób zidentyfikować, ale też nie ma powodu specjalnie się na nich koncentrować, bo tak nagle jak powstają, tak nagle znikają bez śladu.

3.Niektórzy sześcioletni chłopcy (szczególnie jedynacy wychowywani w otoczeniu kobiet) mogą domagać się ubrania ich w dziewczęce rzeczy, a nawet twierdzić, że chcą być dziewczynkami. Dziewczynki zaś odmawiają noszenia sukienek. Takie zachowania wywołują zaniepokojenie rodziców i kojarzą im się z pewnymi dewiacjami seksualnymi. W rzeczywistości są one jedynie wyrazem normalnego w tym wieku zainteresowania płcią przeciwną i chęcią dokładniejszego jej poznania.

CO POWINNO ZANIEPOKOIĆ?

Utrzymujące się moczenie nocne. W wieku 6 lat z pewnością nie jest ono normą i wymaga specjalistycznej opieki psychologa.                    

Bibliografia:§ A. Samson  ,,Encyklopedia RODZICE I DZIECI”

Opracowała mgr Ewa Jurek